زبانشناسی‌شناختی: الگوی شناختی چشم در بوستان سعدی

Authors

  • سلیمان قادری نجف آبادی کارشناس ارشد زبان‌شناسی همگانی دانشگاه اصفهان
  • محمد عموزاده دانشیار گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی دانشگاه اصفهان
  • منوچهر توانگر دانشیار گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی دانشگاه اصفهان
Abstract:

در مطالعة حاضر که تلاشی میان­رشته­ای در حوزه­های ادبیات و زبان‌شناسی شناختی است تعامل استعاره، شناخت، بدن و فرهنگ بررسی می­شود. در این مقاله پاره­ای از عبارات مبتنی بر واژة چشم (دیده) در بوستان سعدی براساس رویکرد زبان‌شناسی ­شناختی تجزیه‌وتحلیل می­شود. بررسی داده­ها نشان می­دهد که چشم (دیده)، به شکل واژه­ای زایا در تجسم ذهن فارسی­زبانان از طریق یک الگوی شناختی مشارکت دارد و در آن به مفهوم­پردازی «احساسات» (عشق، تمایل، شادی، حسادت)، «قوای ذهنی» (دانستن، درک‌کردن،  فکرکردن)، «ارزش‌های فرهنگی» (احترام، مهمان­نوازی)، «ویژگی‌های شخصیتی» (حرص، بی­رحمی) و «پدیده­های محسوس و جسمانی» (مرگ، زمان) می­پردازد. نتایج همچنین نشان­دهندة حضور قالب­های شناختی استعاره، طرحواره­های تصویری و مجاز در این مفهوم‌پردازی است. نیز تصور بشر پیرامون ساختار بدن و وظایف اعضای آن در تعامل با الگوهای فرهنگی مصدری برای ظهور استعاره و مجاز مفهومی در هر زبان محسوب می­شود

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

منظومه عرفانی سعدی در بوستان

Sa‘di is one of the greatest Iranian literary personalities throughout the history of Persian belles- letters and poetry, that so many books and articles have been written on different aspects of his personality. But the subject matter of the present paper is something about which has been paid attention less, that is Sa‘di’s spiritual and mystical personality reflected in his works particula...

full text

سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان

بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینه­های گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، می­تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارند­گان می­کوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...

full text

کارکرد جمله های مرکب در بوستان سعدی

افصح‌المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ‌ترین ارکان ادب پارسی است. بخشی از صیت و شهرت سعدی در گرو سعدی­نامه یا همان بوستان است که از مثنوی­های اخلاقی برجسته و باارزش حوزۀ زبان و ادب پارسی است. این کتاب بی­مانند،زبان سخته و پیراسته­ای دارد که نظر هر مخاطبی را به خود جلب می­کند. این میزان از شایستگی در گرو ِشگردهای هنری و زبانی فراوانی است که شیخ اجل به­کار بسته است. از ویژگی­های دستوری آن، استفادۀ گس...

full text

سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان

بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینه­های گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، می­تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارند­گان می­کوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...

full text

بررسی عنصر شخصیت در حکایت‌های بوستان سعدی

بلاغت و رسایی سخن شیخ اجل با عوامل متعددی پیوند دارد. او از هر فرصتی برای به اوج رساندن کلام خود و تسخیر بیشتر مخاطب بهره می‌جوید. اگرچه هدف اصلی سعدی حکایت پردازی نبوده است، بلکه از حکایت بیشتر به عنوان ابزاری برای تبیین دقیق‌تر اهداف تعلیمی و تربیتی خویش و همراه کردن مخاطب با خود بهره می‌گیرد، اما باریک بینی‌ها و ظرافت‌کاری‌های آگاهانه‌ی او در گزینش افراد یا اشخاص و عناصر حکایت‌ها نیز در بلاغ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  71- 95

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023